گاهی دیالیز کلیه نجات بخش یک زندگی می‌شود

در این مقاله سعی شده است که تا حد امکان با زبانی ساده بدون استفاده از کلمات تخصصی برای شما همراهان گرامی دیالیز کلیه را شرح دهیم. زمانیکه فرد در حال انجام دیالیز هست کاری که در عمل انجام می‌شود به این صورت می‌باشد که خون از بدن فرد به دستگاهی منتقل شده سپس درون دستگاه بعد از مخلوط شدن خون با مایعی خاص بعضی از مواد موجود در خون که برای سلامتی مناسب نیستند حذف می‌شوند. هنگامی که خون از یک صافی یا فیلتر عبور می‌کند به علت واکنش‌هایی که با مایع دیالیز داده‌ است مواد سمی و مضر خون از صافی یا فیلتر عبور نمی‌کند و بعد از آن دوباره خونی که حالا تصفیه شده و مواد سمی از آن جدا شده به بدن برگردانده می‌شود، در واقع دستگاه دیالیز یک کلیه‌ی مصنوعی است.

تاریخچه‌ی دیالیز کلیه

بدن ما از سلول‌های زیادی تشکیل شده است، در زیست شناسی وقتی مولکول‌ها یا یون‌ها بخواهند از بیرون، وارد سلول شوند ابتدا باید از پوسته‌ی سلول عبور کنند. پوسته‌ی سلول‌ها نوعی از غشاء نیمه تراوا هستن،  غشاء نیمه تراوا به مولکول‌ها و یون‌های خاصی اجازه‌ی عبور می‌دهند.

شروع ساخت دستگاه دیالیز کلیه یا صافی که برای تصفیه‌ی خون از آن استفاده می‌شود به میانه‌ی قرن هجدهم میلادی باز می‌گردد، زمانی که توماس گراهام دریافت که از غشاء گیاهان می‌توان مثل یک غشاء تراوا استفاده کرد، اما راه درازی تا دیالیز خون مانده بود. اولین دیالیز خون موثر، بر روی زنی 67 ساله در سال  1944 انجام شد که میزان مواد سمی در خون وی به خاطر نارسایی کلیه به میزان خطرناکی رسیده و بیمار به کما رفته بود، چندین ساعت بعد از دیالیز بیمار به هوش آمد.

دیالیز کلیه یک نوع نیست

2 نوع دیالیز وجود دارد یکی دیالیز خون یا همودیالیز به این صورت که با اتصال دو لوله به سرخرگ و سیاهرگ و اتصال سر دیگر دو لوله به دستگاه، خون از بدن به دستگاه منتقل می‌شود و درون دستگاه بعد از مخلوط شدن خون با مایع دیالیز خون از فیلتری عبور داده شده تا مواد ناسالم خون را تصفیه کنند، بعد از آن خون سالم به بدن بازگردانده می‌شود.

نوع دوم دیالیز بنام دیالیز صفاتی شناخته می‌شود، در این روش یک لوله‌ی نرم به نام کانتر در لایه‌ای از شکم قرار می‌گیرد و عمل دیالیز درون بدن فرد صورت خواهد گرفت. به این صورت که مایع دیالیز که درون یک کیسه‌ی مخصوص قرار دارد به لوله‌ی کانتر متصل شده و از آن طریق به بدن منتقل می‌شود، مایع چند ساعت درون بدن باقی می‌ماند و بعد از جذب مواد سمی با اتصال یک کیسه‌ی جدید به بدن، مایع از بدن خارج می‌شود. به علت عدم نیاز به دستگاه و سادگی این روش خود فرد نیز می‌تواند دیالیز صفاتی را انجام دهد.

زمان انجام دیالیز کلیه

وقتی بیش از 80 درصد بافت کلیه‌ها از بین رفته باشد و یا هنگامی که در خون بعضی از مواد ایجاد شود که برای بدن خوب نیستند و غلظت آن‌ها به مقدار خطرناکی برسد، نیاز به انجام دیالیز پیش می‌آید. توجه داشته باشید که وقتی مقدار این مواد از یک مقدار خاص بیشتر شود باعث اختلال در عملکرد بدن شده و خطرات زیادی را برای فرد بوجود می‌آورد. شاید نام چند مورد را در آزمایشات از زبان پزشک خود شنیده باشید در ادامه 2 مورد مهم از این مواد را شرح می‌دهیم:

♦ کراتینین: این ماده حاصل سوخت و ساز ماهیچه‌ها می‌باشد، پس از به وجود آمدن این ماده در بدن، با استفاده از جریان خون به کلیه منتقل می‌شود. اگر وجود این ماده در خون بیش از حد نرمال طولانی شود یا مقدار آن به سطح خطرناک برسد موجب آسیب دیدن کلیه‌ها می شود. بعضی از علامت‌ها که نشان می‌دهد سطح کراتینین در خون بالا رفته است عبارتند از گیجی، خستگی، احساس تورم در اندام‌ها و . . . از عوامل بالا رفتن کراتینین در خون می‌توان به مصرف زیاد گوشت قرمز، فشارخون بالا و مصرف بعضی از داروها اشاره کرد.

♦ اوره: کبد انسان، آمونیاک موجود در بدن که سمی بسیار خطرناک است را تبدیل به یک ماده‌ کم خطر‌تر به نام اوره می‌کند و با جریان خون اوره به کلیه‌ها می‌رسد و در آنجا باید از بدن، بواسطه‌ی ‌ادرار دفع شوند. جالب است بدانید یکی از مشکلاتی که بالا بودن سطح اوره در خون می‌تواند ایجاد کند بیماری نقرس است، البته بالا بودن سطح اوره در خون می‌تواند ناشی از مشکلات دیگری نظیر خونریزی در بدن مثل خونریزی معده یا نارسایی کلیه نیز باشد.

دیالیز کلیه نجات بخش است

دیالیز معمولا در افرادی انجام می‌شود که دچار نارسایی‌های کلیه هستند البته در بعضی موارد خاص مثل مسمومیت با الکل نیز از دیالیز استفاده می‌شود، وقتی کلیه‌ها نمی‌توانند به درستی کار خود را انجام دهند یعنی در حقیقت موادی که خون به منظور دفع، آن‌ها را حمل می‌کند وقتی از طریق جریان خون به کلیه‌ها می‌رسند دفع نمی‌شوند و غلظت این مواد در خون بالا می‌رود و امکان تهدید جانی را برای فرد ایجاد می‌کند. در چنین شرایطی دیالیز کلیه می‌تواند در افرادی که دچار نارسایی‌های کلیه هستند نجات بخش باشد، توجه داشته باشید دیالیز باید بصورت منظم انجام شود.

دیالیز کلیه و بارداری

امروزه با سطح پیشرفت علم شاهد آن هستیم که در طول دوران دیالیز، بیماران خانم با تمام ریسک‌های موجود امکان بارداری را دارند اما بهتر است در دورانی که فرد در حال دیالیز کلیه است بارداری صورت نگیرد زیرا بارداری ریسک بالایی دارد از جمله ریسک‌های مهم دوران بارداری عبارتند از اضافه وزن و فشار خون بالا که شاید مهمترین عارضه باشد. مجله‌ی پزشکی آسان طب به شما همراهان گرامی توصیه می‌کند در دورانی که فرد از دیالیز کلیه استفاده می‌کند بهتر است از روش‌های پیشگیری از بارداری استفاده شود البته باید در نظر داشت که نباید از روش‌های هورمونی پیشگیری استفاده شود.

پیشگیری بهتر از درمان

امروزه شاهد آن هستیم که بسیاری از هموطنان عزیز که بواسطه‌ی مشکلات و بیماری‌هایی درگیر دیالیز کلیه هستند به علت هزینه‌های سنگین و مشکلات خود بیماری دچار مشکلات فراوانی هستند، البته باید خاطر نشان کرد که دیالیز کلیه نمی‌تواند یه راه حل تمام و کمال باشد برای مثال در دیالیز درست است که وظیفه‌ی تصفیه‌ی خون را دستگاه دیالیز انجام می‌دهد ولی نمی‌تواند هورمون‌هایی را که کلیه ترشح می‌کند به خون اضافه کند و فرد ناچار به استفاده از دارو‌های شیمیایی است. همین جا لازم می‌دانیم به این نکته اشاره کنیم که بهترین راه پیشگیری است و با رعایت یک رژیم غذایی مناسب و دیگر عوامل محیطی از کلیه‌ها که اعضای ارزشمند بدنمان هستند مراقبت و نگهداری کنیم.

منبع: https://mag.asanteb.com