اهمیت عنصر ید Iodine

عنصر ید در آب دریا ، دریاچه ها ، مرداب های شور ، آب های معدنی گرم ، چشمه های شور ، آب های زیرزمینی وآبهای شیرین فراوانست . عنصر ید شبه فلزی است که با غذا و آب اشامیدنی و بعضی میوه ها وارد بدن شده و از راه خون به غده تیروئید رفته و در آنجا تبدیل به هورمون تیروئید می گردد . غده تیروئید که در جلوی گردن قرار دارد بر اثر کمبود عنصر ید بزرگ می شود . این بیماری در طب جدید گوارتر ساده نام دارد و چون غده تیروئید بر اثر غم و غضه نیز ممکنست بزرگ شود در گذشته بزرگی غده تیروئید را غمباد می نامیدند ، در حالی که گواتر سمی هنگامی است که غده تیروئید پر کار شده اما اندازه غده ممکنست بزرگ شده یا نشده باشد .

عنصر ید چیست ؟

مقدار عنصر ید که روزانه به بدن وارد می شود بر حسب نوع تغذیه و مناطق جغرافیایی متفاوت است و در مناطقی که ید در زمین و آب کمیاب نیست . بین 120 تا 150 گاما نوسان دارد . غده تیروئید در شرایط طبیعی برای عمل هورمونسازی خود شبانه روز به 70 گاما ، عنصر ید احتیاج دارد . مقدار عنصر ید در آب و خاک نواحی مختلف جهان متفاوت است .مثلا میزان ید در آب و خاک نواحی مختلف جهان متفاوت است . مثلا میزان ید در آب دریا وخاک مجاور دریا نسبتا زیاد است بدین جهت مواد دریایی وسبزیجات و میوه هایی که در سواحل دریا کشت می شود حاوی مقدار زیادی ید می باشند و به عکس در مواد غذایی که دور از دریا به ویژه در نقاط کوهستانی تولید می شوند کمبود ید مشاهده می گردد . لذا در چنین نواحی معمول است به آب اشامیدنی با نمک خوراکی مقداری ید اضافه میک نند . تا سکنه این نواحی دچار بزرگی غده تیروئید گواتر نشوند .

بنابر گزارش سازمان بهداشت جهانی WHO در تمام دنیا تقریبا 200 میلیون نفر از جمعیت دنیا مبتلا به گواتر می باشند . اکثر این افراد با مصرف ید معالجه می شوند . در ضمن رژیم غذایی آنها باید از نوع ماهی دریا ، میگو ، تخم مرغ ، آناناس ، لوبیا سبز ، هویج و پیاز غنی باشد و برعکس از انواع کلم و شلغم پرهیز نمایند . زیرا این مواد که گواتر زا میباشند ، محتوی ماده ای هستند بنام پروگواترین و این ماده در روده تحت اثر آنزیم ویژه ای مبدل به گواترین می گردد و گواترین باعث ایجاد گواتر ساده (بزرگی غده تیروئید) در جلو گردن خواهد شد .

اهمیت عنصر ید

عنصر ید ، عنصریست که در غده تیروئید به مصرف تهیه هورمون تیروئید می رسد . لذا برای پی بردن به اهمیت ید لازم است .

اعمالی که هورمون تیروئید در بدن انجام می دهد در زیر مختصرا بیان می کنیم :

1-هورمون تیروئید رشد و نمو بدن را تنظیم می کند . لذا بر اثر کمبود این هورمون علایم کم کاری تیروئید به وجود می اید در این بیماران ، کم کاری تیروئید در کودکان موجب کند ذهنی ، کوتاهی قد (کوتوله گی) ، بزرگی سر نسبت به تنه ، چین خوردگی پوست صورت ، بزرگی دهان و زبان می شود .

2- هورمون تیروئید تنظیم اعمال دستگاه هاضمه را به عهده دارد .

3-تنظیم دستگاه اعصاب

4-تنظیم دستگاه قلبی عروقی

5-تنظیم حرارت بدن و فعالیت عضلات

6-تنظیم ویتامین های مورد لزوم انسان

7-تنظیم عمل خونسازی

8-تنظیم تولید مثل . به گزارش آسان طب این اعمال مهم همگی به عهده هورمون تیروئید است که در بعضی موارد از ارگانهای دیگر نیز کمک دریافت می دارد .

9- آزمایشات انجام شده بر روی انسان و موش صحرائی نشان داده است کمبود ید ممکن است موجب افزایش سرطان غده تیروئید گردد.